Zakłady bukmacherskie to jedna z najstarszych form hazardu, której historia sięga starożytności. Ludzie od zawsze lubili rywalizację i emocje związane z przewidywaniem wyników, co naturalnie prowadziło do obstawiania zakładów.
Początki zakładów pojawiły się już w starożytności.
Zakłady były popularne już w starożytnej Grecji i Rzymie, gdzie obstawiano wyniki zawodów sportowych, takich jak igrzyska olimpijskie, walki gladiatorów czy wyścigi rydwanów. W Rzymie zakłady stały się na tyle powszechne, że wprowadzono przepisy ograniczające ich rozmiar. W starożytnych Chinach rozwijały się różne formy hazardu, w tym loterie i gry losowe, które także stanowiły podstawę zakładów.
Średniowiecze i nowożytność
W średniowieczu hazard, w tym zakłady, był kontrolowany przez władze kościelne. Zakłady sportowe nie były popularne, ale rozwijały się inne formy hazardu, jak gry w karty i kości. W renesansowej Europie zaczęły się pojawiać organizowane formy hazardu, w tym loterie i wyścigi konne, które stały się podstawą zakładów bukmacherskich w późniejszych wiekach.
Zakłady bukmacherskie w ich nowoczesnej formie wywodzą się z XVIII-wiecznej Anglii, gdzie zaczęto organizować legalne wyścigi konne. Bukmacherzy, tzw. bookies, oferowali różne kursy na wyniki wyścigów. W XIX wieku zakłady rozszerzyły się na inne sporty, takie jak boks czy krykiet. W USA zakłady zaczęły zyskiwać popularność wraz z rozwojem wyścigów konnych i baseballu.
W XX wieku zakłady bukmacherskie rozwijały się dynamicznie, zwłaszcza po wynalezieniu telefonów i później telewizji, co pozwoliło na obstawianie zdalne oraz masowe oglądanie wydarzeń sportowych.
W latach 60. w Wielkiej Brytanii zalegalizowano zakłady bukmacherskie, co umożliwiło otwieranie punktów naziemnych. W drugiej połowie wieku pojawiły się zakłady na coraz szerszą gamę sportów, a także nowe formy zakładów, jak np. spread betting.
Era internetu.
Od lat 90. XX wieku zakłady bukmacherskie wkroczyły w erę cyfrową. Pojawienie się internetu umożliwiło graczom obstawianie online z dowolnego miejsca na świecie. Obecnie zakłady online obejmują nie tylko tradycyjne sporty, ale także e-sport, wydarzenia polityczne, a nawet prognozy pogodowe.
A jak wyglądało to w Polsce?
Zakłady bukmacherskie w Polsce pojawiły się w XX wieku, głównie w kontekście sportowym. W okresie przedwojennym Polacy interesowali się zakładami związanymi z wyścigami konnymi, które organizowano m.in. na warszawskim torze wyścigowym Służewiec.
Po II wojnie światowej zakłady bukmacherskie były ograniczone przez państwowy monopol, który kontrolował różne formy hazardu. W czasach PRL zakłady bukmacherskie nie były popularne, ponieważ większość form hazardu była zakazana. Jedyną legalną formą zakładów sportowych był państwowy Totalizator Sportowy.
Po transformacji ustrojowej w 1989 roku zakłady bukmacherskie zaczęły rozwijać się dynamicznie. Pojawiły się pierwsze prywatne firmy bukmacherskie, takie jak STS czy Fortuna, które początkowo działały w formie punktów naziemnych. Zakłady obejmowały głównie mecze piłki nożnej, które cieszyły się w Polsce największą popularnością. Wszystko zmieniło się, gdy bukmacherzy wkroczyli do internetu, co znacznie zwiększyło dostępność tej formy rozrywki i zaczęło pojawiać się coraz więcej nowych bukmacherów.
W 2017 roku znowelizowano ustawę hazardową, co pozwoliło lepiej kontrolować rynek oraz ograniczyć działalność nielegalnych bukmacherów. Wprowadzono także możliwość gry online wyłącznie na stronach licencjonowanych. Zakłady bukmacherskie w Polsce są legalne, ale organizatorzy muszą posiadać licencję Ministerstwa Finansów. Obecnie rynek bukmacherski jest zdominowany przez kilka dużych firm, takich jak STS, Fortuna, czy Betfan. Zakłady obejmują nie tylko sport, ale także rozrywkę, politykę i wydarzenia specjalne, a rosnąca popularność e-sportu sprawiła, że stał się on ważną częścią oferty bukmacherów.